عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی در نشست تخصصی نمایشگاه آب:

به گزارش خبرنگار شبکه خبری آب ایران، علی بیت‌الهی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی در نشست تخصصی "آب و مسئله پایتخت" درخصوص مسئله آب شرب تهران، به بررسی چالش‌های منابع آب در تهران، به ویژه آب‌های سطحی و زیرزمینی، پرداخت.

وی با اشاره به تبعات سیاست‌های جمعیت‌پذیری و اشتغال در تهران بیان کرد: این سیاست‌ها منجر به ناترازی در تأمین‌ آب، به ویژه آب شور، شده است. همچنین، توزیع نامناسب جمعیت نیازهای غذایی، کشاورزی و صنعتی را افزایش داده و کمبود آب را در کلان‌شهرها، به ویژه تهران، تشدید کرده است.

بیت‌اللهی گفت: مشکلات ناشی از کمبود منابع آب، به ویژه آب‌های زیرزمینی، منجر به فرونشست زمین و قطع مسیر قنوات شده است.

وی تأکید کرد: تصمیم‌گیری‌های نادرست در زمینه مدیریت آب، از جمله انتقال پایتخت، به مشکلات موجود دامن زده است و این مسائل تنها مختص تهران نیست بلکه شامل سایر کلان‌شهرها نیز می‌شود.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی، بر اهمیت مدیریت صحیح منابع آب و مصرف آن تأکید کرد و بیان داشت: در محصولات کشاورزی دارای ۳۰ درصد دورریز محصولات هستیم درحالیکه ۹۰ درصد آب در این حوزه مصرف می‌شود.

 وی معتقد است که اگر سیستم مدیریت آب به درستی طراحی و اجرا شود، تامین آب شرب تهران امکان‌پذیر خواهد بود و چالش‌های مربوط به پایداری سرزمین نیز حل خواهد شد.

بیت‌اللهی در ادامه، به بررسی مشکلات آب در تهران و ارتباط آن با طرح انتقال پایتخت پرداخت و تأکید کرد: انتقال پایتخت به تنهایی نمی‌تواند مشکلات آب، فروش زمین و خطر زلزله را حل کند. حتی اگر ۱۰ تا ۱۵ درصد از جمعیت به سواحل مکران منتقل شوند، جاذبه‌های تهران همچنان وجود دارد و این امر ممکن است مشکلات جدیدی را در مناطق دیگر ایجاد کند.

وی به نیازهای غذایی و اقتصادی ناشی از تمرکز جمعیتی اشاره کرد و گفت: حمل و نقل مواد غذایی از هزار کیلومتر دورتر به صرفه نیست. همچنین انتقال آب از طریق لوله‌ها مبنای توسعه پایدار ندارد.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی همچنین به افت سطح آب زیرزمینی و تغییر کیفیت آب‌های شرب تهران اشاره کرد و اظهار داشت: سیاست‌های تأمین آب تهران نادرست بوده و به مشکلات دیگر مناطق کشور نیز دامن زده است.

وی به مشکلات آب در خراسان رضوی و اصفهان نیز اشاره و تأکید کرد که باید به جای جابجایی، رویکردی نوین در کاهش مصرف و تأمین آب اتخاذ شود که می‌تواند منجر به اشتغال‌زایی و توسعه پایدار در کشور شود.

بیت‌اللهی، با انتقاد از سیاست‌های فعلی تصمیم‌گیری و اجرای برنامه‌های مرتبط با آب و جمعیت‌پذیری، تأکید کرد که معضل فرونشست زمین در کلان‌شهر تهران و اطراف آن نیازمند عزم مدیریتی پایدار و تغییر رویکردهای اساسی در حوزه سیاست‌گذاری و اجرای برنامه‌ها است.

وی با اشاره به تجربه شخصی خود در بررسی فرونشست‌ها و مدیریت منابع آب، نفوذ سیاست‌زدگی و تصمیم‌گیری‌های غیرکارشناسی را یکی از عوامل اصلی بحران‌های کنونی دانست.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی در بخشی از سخنان خود اظهار داشت: وقتی تصمیمات غلطی مثل استانی‌کردن مدیریت منابع آب یا صدور هزاران پروانه حفر چاه در پهنه‌های فرونشستی اتخاذ می‌شود، باید شاهد چنین معضلاتی بود.

بیت‌اللهی با انتقاد از تمرکز جمعیتی بیش از حد در تهران و کلان‌شهرهای اطراف، بیان کرد که سیاست‌های نادرست در حوزه کشاورزی و مسکن، فشار بیش از حدی بر منابع آب زیرزمینی وارد کرده است.

وی با اشاره به آمارهای موجود، نرخ سالانه فرونشست در جنوب تهران را تا ۲۰ سانتی‌متر برآورد کرد و گفت: انتقال آب بین‌حوزه‌ای، انتقال پایتخت یا ساخت مسکن‌های بیشتر در مناطق مشکل‌دار، نه‌تنها مشکل را حل نمی‌کند بلکه پایداری منطقه را بیشتر به خطر می‌اندازد.

این کارشناس با ذکر نمونه‌های موفق از کشورهای دیگر مانند ژاپن، تایوان و چین در مدیریت فرونشست زمین، بر اهمیت گزارش‌های فنی و تکنیک‌های مدیریتی تأکید کرد و افزود: در بسیاری از مناطق جهان، با استفاده از تکنیک‌های علمی و مدیریت صحیح منابع، توانسته‌اند فرونشست زمین را مهار کنند. این موضوع نیازمند عزم مدیریتی پایدار است، اما متأسفانه در کشور ما هر تغییری در سطح مدیریتی باعث شروع دوباره فرایندها می‌شود.

بیت‌اللهی در پایان سخنان خود با تأکید بر اصلاح سیاست‌های جمعیتی و توزیع مناسب مشاغل و درآمد در سراسر کشور، اظهار داشت که معضل فرونشست زمین و بحران آب تنها با اصلاح اساسی سیاست‌ها و نگاه بلندمدت قابل حل است و اقداماتی نظیر انتقال پایتخت، تنها پاک کردن صورت‌مسئله خواهد بود.